Przyprawy nie są podstawowym składnikiem posiłków, a jedynie dodatkiem, który wieńczy kulinarne dzieło. Umiejętnie wykorzystane nadają daniom aromat i wydobywają z nich pełnię smaku. Żadna kuchnia świata nie osiągnęłaby sukcesu bez wykorzystania charakterystycznych dla danego regionu świata przypraw. Powiedzmy sobie szczerze: dobry posiłek to posiłek doprawiony.
Przyprawy są niezbędnym elementem w przyrządzaniu potraw. Gdyby nie one, nasze posiłki byłyby pozbawione smaku i wyrazu. Opiszemy tutaj przyprawy w superlatywach, bo trudno właściwie doszukać się w ich przypadku wad. Oto dlaczego przyprawy są tak cenionymi na świecie produktami.
Smak – każda przyprawa ma swój niepowtarzalny smak. Dzięki temu praktycznie z każdego dania można stworzyć dzieło sztuki. Możemy wyróżnić przyprawy ostre i łagodne w smaku, cierpkie, korzenne, gorzkie, palące i wiele innych.
Zapach – przyprawy charakteryzuje często specyficzny zapach. Mowa tu zwłaszcza o ziołach, które zawierają silne olejki eteryczne i zarówno świeże, jak i suszone uwalniają niesamowite aromaty, wpływając tym samym na atrakcyjność dań.
Kolor – o ile niektóre przyprawy nie wpływają na kolor potraw, o tyle niektóre z nich używane są często właśnie po to, czy nadać potrawie konkretny kolor. Dotyczy to np. kurkumy i szafranu, które nadają potrawom piękną, żółtą barwę.
Afrodyzjaki – przez żołądek do serca, jak głosi znane przysłowie. Trudno odmówić prawdy temu stwierdzeniu, zwłaszcza że istotnie wielu przyprawom przypisuje się korzystny wpływ na potencję i popęd płciowy. Do przypraw o takim działaniu zalicza się np. chili, cynamon, imbir, wanilię z lubczykiem na czele.
Właściwości lecznicze – niektóre z przypraw, zwłaszcza zioła, powszechnie wykorzystuje się w aromaterapii czy ziołolecznictwie. Niektóre działają kojąco na różne dolegliwości, np. na bóle mięśni (jałowiec), dolegliwości trawienne (kurkuma, bazylia) czy choroby układu moczowego i oddechowego (lubczyk). Wiele przypraw działa korzystnie na poprawę apetytu, ma również działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.
Uniwersalność – przypraw możemy używać według własnego uznania. W końcu od naszych kubków smakowych zależy, czy coś nam smakuje czy nie. Na tej podstawie możemy też dobierać konkretne przyprawy do konkretnych produktów spożywczych, choć sztuka kulinarna określa, jakie przyprawy dobrze skomponują się z mięsami, a jakie z warzywami czy serami. Jednak nikt nie zabroni nam doprawić twarożek według własnego pomysłu, jeśli tylko takie połączenie nam odpowiada. Wiele przypraw jest jednak na tyle uniwersalnych, że możemy je wykorzystać do wielu dań.
Dostępność – większość przypraw stosowanych powszechnie w kuchni dostępna jest w sklepach w postaci suszonych ziół, proszku lub świeżych roślin. Ich ceny nie są wygórowane, również dlatego, że wiele popularnych przypraw można wyhodować samemu, czy to w przydomowym ogródku czy w domu. Oferta producentów jest na tyle bogata, że z powodzeniem możemy próbować swoich sił w przyrządzaniu specjałów kuchni indyjskiej, meksykańskiej czy chińskiej. Charakterystyczne dla nich dodatki znajdziemy niemal w każdym supermarkecie.
Trzeba pamiętać, że niektóre przyprawy używane nieumiejętnie lub w zbyt dużych ilościach mogą mieć niekorzystne skutki dla naszego zdrowia. Jak tego uniknąć? Odpowiedź jest prosta: używajmy ich jak wszystkiego innego-z rozsądnym umiarem.
foto: Photo credit: Tomasz Lewicki/Foter/ CC BY-NC-SA
foto: Photo credit: pracowniak.pl / Foter / CC BY-NC-SA